Vườn dược liệu Cát cánh được trồng theo tiêu chuẩn dược liệu sạch, chuẩn hóa GACP-WHO tại Bắc Hà được xem là một bước đột phá, đem lại niềm hy vọng cho người bệnh trong tương lai với nguồn dược liệu đảm bảo cả về số lượng lẫn chất lượng.
Từ lo lắng nguồn dược liệu sạch bị khan hiếm
Những năm gần đây, vấn nạn thực phẩm bẩn với những hiểm họa khôn lường với sức khỏe đã khiến người tiêu dùng hoang mang. Ngay cả dược liệu cũng là tác nhân gây ra những nguy hại tới sức khỏe người bệnh.
Trước đây, nhiều nguồn Cát cánh trên thị trường không đạt các tiêu chuẩn kiểm nghiệm (không đủ hàm lượng hoạt chất), dược liệu không rõ nguồn gốc, dược liệu chứa các tác nhân gây bệnh như chất độc sinh học (vi khuẩn, nấm, virus, ký sinh trùng) và hóa chất (dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kim loại nặng, hàm lượng nitrat). Tại nước ta, hầu hết dược liệu nhập khẩu như Cát cánh đều từ Trung Quốc và đều không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ cũng như tiêu chuẩn đảm bảo chất lượng. Nguy hại hơn, Cát cánh đang là chủ vị của nhiều thuốc ho cho trẻ nhỏ bán trên thị trường.
 |
| Cát cánh là dược liệu sạch ở Bắc Hà (Lào Cai). |
Điều này khiến người tiêu dùng lo sợ với nguồn dược liệu không chuẩn sạch, sản phẩm thuốc không đảm bảo chất lượng. Việc chuẩn hóa để khai thác hiệu quả nguồn dược liệu trong nước là một hướng đi đúng đắn giúp các doanh nghiệp dược giảm lệ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu, tăng khả năng cạnh tranh cho các sản phẩm có nguồn gốc thảo dược.
Việc đầu tư phát triển vùng trồng dược liệu Cát cánh theo chuẩn GACP-WHO, đảm bảo chất lượng nguồn dược liệu cũng như sản lượng cây thuốc tại Bắc Hà (Lào Cai) của Công ty Cổ phần Nam Dược thực sự là một bước đi cần thiết, nhằm mang lại những sản phẩm thuốc tốt nhất tới người tiêu dùng. Được biết, dự án trồng cây dược liệu sạch bắt đầu từ năm 2012, xuất phát từ nhu cầu chuẩn hóa dược liệu, đồng thời bảo tồn dược liệu quý của Việt Nam.
Quy trình trồng cây dược liệu chuẩn sạch theo tiêu chuẩn GACP-WHO
Kết hợp với BioTrade - Dự án phát triển dược liệu sạch do Liên minh châu Âu tài trợ, Công ty Nam Dược đã định hướng chuẩn hóa tất cả các dược liệu đầu vào theo tiêu chuẩn GACP-WHO, tiêu chuẩn trồng trọt và thu hái dược liệu sạch của Tổ chức Y tế Thế giới.
 |
| Cát cánh ở Bắc Hà được trồng theo tiêu chuẩn GACP-WHO, chuẩn cây dược liệu sạch. |
Tiêu chuẩn GACP-WHO được thiết lập nhằm đảm bảo dược liệu không chứa các tác nhân gây bệnh như chất độc sinh học (vi khuẩn, nấm, virus, ký sinh trùng) và hóa chất (dư lượng thuốc BVTV, kim loại nặng, hàm lượng nitrat), đảm bảo an toàn từ ngoài đồng ruộng đến khi sử dụng và tối đa hàm lượng hoạt chất. Do đó, dược liệu được trồng theo tiêu chuẩn GACP-WHO có hoạt chất cao, ổn định, đáp ứng tốt các tiêu chuẩn kiểm định, có thể truy xuất nguồn gốc dễ dàng, đảm bảo dược tính và công năng điều trị của sản phẩm.
Để trồng cây dược liệu sạch chuẩn theo tiêu chuẩn GACP-WHO, Công ty Nam Dược phối kết hợp cùng dự án BioTrade lựa chọn vùng trồng, chọn giống và theo dõi rất kỹ lưỡng. Cây thuốc được lựa chọn phải giống như trong Dược điển quốc gia nước mình, cây mới du nhập cần lập hồ sơ như vật liệu nguồn. Khi trồng trọt, cây dược liệu được áp dụng kỹ thuật nông nghiệp bảo tồn, tích chứa các chất hữu cơ và giữ độ ẩm cho đất, tránh nguy cơ bị nhiễm độc đất, nước, không khí… nên việc lựa chọn địa điểm trồng cũng được kiểm soát chặt chẽ. Sau đó cây thuốc sẽ được theo dõi trong môi trường sinh thái và tác động xã hội. Trong chăm sóc cây trồng, nguồn phân bón được kiểm soát kỹ, không sử dụng phân tươi, có lưu trữ bằng hồ sơ.
Khi tưới nước cho cây dược liệu cần tùy thuộc vào từng loại cây, người nông dân sẽ được hướng dẫn cụ thể tưới phun sương, trên mặt đất hay dưới mặt đất… Khi thu hoạch cần chọn đúng mùa hay khoảng thời gian tối ưu.
Khi thu hoạch, cây dược liệu sạch cần đảm bảo không lẫn tạp chất, cỏ dại. Sử dụng tấm trải rộng bằng vải, muslin sạch để lót giữa cây thuốc đã thu hoạch và đất, loại bỏ mọi đất cát bám vào dược liệu ngay khi thu hoạch. Sau đó đặt trong giỏ sạch, bao khô, xe moóc, phễu cấp liệu hoặc các đồ đựng thông thoáng khác để đưa đến một điểm tập trung, tránh mọi sự hư hại cơ học hoặc nén chặt dược liệu, loại bỏ dược liệu bị phân huỷ. Sau đó vận chuyển ngay trong điều kiện sạch và khô.
Việc trồng cây thuốc như Cát cánh với quy mô lớn chuẩn GACP-WHO không chỉ đem lại nguồn dược liệu sạch, đảm bảo số lượng và chất lượng mà còn góp phần xóa đói giảm nghèo cho người dân tại khu vực nên cũng được nhà đầu tư hết sức quan tâm.
Lệ Thanh
