Chữa bệnh sốt xuất huyết chi phí không đắt, nhưng nhiều người đang tự chữa bệnh bằng cách tham khảo trên mạng. Trường hợp nặng mà chữa linh tinh để xảy ra sốc thì chết người.
LTS: Lợi dụng sự lo lắng của cộng đồng trong tình hình bệnh đang lan rộng ở nhiều địa phương, nhiều bài thuốc trôi nổi được chia sẻ trên mạng và được vô số người nhất mực tin dùng mặc dù hậu quả của nó không lường hết được.
Chúng tôi trân trọng giới thiệu bài viết về sốt xuất huyết dưới cả hai góc nhìn và Tây y của Th.BS Nguyễn Trung Cấp, Trưởng khoa Cấp cứu bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương.
Hùa theo độ nóng sốt của vụ dịch sốt xuất huyết năm nay, nhiều trang facebook lan truyền nhiều cách dùng thuốc Đông y điều trị sốt xuất huyết. Hầu hết đều là những kinh nghiệm chắp vá, cắt xén, sao chép không đầy đủ từ những bài thuốc chính thống nhưng lại được bơm thổi như thần dược để "tạo hot câu like".
Nhìn cảnh nhà nhà người người chia sẻ và khuyên nhau sắc lá tre uống, hay khuyên nhau xoa lông gà (mới nhổ, cho đến khi các sợi lông tơ trắng xuất hiện trên lưng người bệnh, rút ra được), nhai đậu xanh, giã cỏ mực mà buồn lòng.
BS Nguyễn Trung Cấp - Trưởng khoa Cấp cứu bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương.
"Phúc thống phục nhân sâm…"
Xin lưu ý, mỗi bài thuốc Đông y đều xuất phát từ cơ sở lý luận chặt chẽ của Y học cổ truyền, được trải qua hàng ngàn năm lịch sử kiểm chứng.
Các vị thuốc trong một thang có thể phối hợp, điều hòa nhau đem lại một tác dụng tổng thể. Do thế, việc sao chép, cắt xén thang thuốc, tách riêng từng vị đôi khi có thể gây hại nhiều hơn có lợi.
Đơn cử như việc uống cỏ mực (nhọ nồi) có thể giúp hạ sốt, cầm máu ở người bình thường nhưng phụ nữ mang thai bị sốt xuất huyết uống vào sẽ có thể sẩy thai dẫn đến tử vong.
Tương tự, hoa hòe, trắc bách diệp giúp cầm máu nhưng lại gây giãn mạch làm trầm trọng hơn tình trạng thoát dịch ở người bệnh sốt xuất huyết, tụt huyết áp và sốc.
Việc kiếm cả bao lá tre sắc uống có thể giúp hạ sốt nhưng chắc chắn sẽ tốn công của và hiệu quả thấp hơn việc uống 1 viên paracetamol.
Thậm chí theo hướng dẫn của một số "lương y facebooker", bà con sắc uống cả chục chai mỗi ngày có thể dẫn đến tình trạng hạ natri máu, làm trầm trọng thêm bệnh trạng.
Sốt xuất huyết dưới góc nhìn Đông y
Sốt xuất huyết Dengue là một căn bệnh chết người đang bùng phát mạnh mẽ ở nhiều nước trên thế giới. Thế nhưng thời xưa bệnh sốt xuất huyết chỉ có ở vùng Bắc Phi và Trung Đông. Mãi đến sau Chiến tranh thế giới thứ 2 nó mới lan rộng ra những vùng khác trên thế giới.
Cho dù một số thư tịch cổ thời nhà Tần (năm 265-420) ở Trung quốc có đề cập đến một bệnh do "Thủy độc" liên quan đến côn trùng bay, nhưng vùng địa lý của nước Tần cổ hiện nay không lưu hành sốt xuất huyết nên có lẽ "Thủy độc" chỉ ngụ ý đến những bệnh lý sốt virus tương tự từng lưu hành ở vùng này.
Trong Y học cổ truyền, các biện chứng (biện luận triệu chứng) của sốt gây dịch kiểu virus nói chung được quy vào nhóm Ôn dịch. Bệnh lý thường diễn biến qua các giai đoạn: Bệnh vào Vệ (da, niêm mạc), Khí (đường hô hấp), Dinh và Huyết.
Đối chiếu với bệnh học nhiễm virus cấp hiện đại thì giai đoạn bệnh vào Vệ, Khí tương đương với giai đoạn viêm long đường hô hấp. Giai đoạn bệnh vào Dinh thường tương đương với giai đoạn nhiễm virus huyết và giai đoạn bệnh vào Huyết tương ứng với giai đoạn có các hậu quả về rối loạn cân bằng nước điện giải, rối loạn đông cầm máu hoặc tổn thương cơ quan đích.
Sốt xuất huyết dưới góc nhìn Tây y
Sốt xuất huyết do bị muỗi truyền virus Dengue gây ra. Nó có diễn biến đặc trưng, khác với nhiều loại sốt virus gây bệnh Ôn dịch khác. Virus Dengue có 4 loại gồm DEN 1, DEN 2, DEN 3 và DEN 4.
Khi bị nhiễm lần đầu bởi 1 loại (type) nào đó, bệnh nhân thường có biểu hiện nhẹ như sốt cao, phát ban, đau cơ, khớp và tự khỏi. Khi nhiễm lần sau bởi bất kỳ type virus khác nào trong số 3 type còn lại, cơ thể sẽ phản ứng mạnh mẽ hơn.
