Những loại ra nà y á» Viá»t Nam bá» má»i ngÆ°á»i coi là cá» dại nhÆ°ng lại không mặn mà vá»i viá»c chế biến chúng thà nh các món Än. Äiá»u nà y cÅ©ng Ä'á»"ng nghÄ©a vá»i viá»c bá» lỡ má»t trong những loại siêu thá»±c phẩm vừa ngon lại cá»±c kỳ bá» dưỡng.
Nếu Ä'ã từng bất ngá» vì biết giá bán của má»t khay quả tầm bóp tại Nháºt Bản - loại quả hoang dại á» Viá»t Nam là 700.000 Ä'á»"ng/kg, thì chắc chắn khi biết rằng má»t loại rau dại nữa mà ngÆ°á»i Viá»t Ä'ang "lãng quên" Ä'ược ngÆ°á»i dân á» rất nhiá»u nÆ°á»c sÄn lùng, thì nhiá»u ngÆ°á»i sẽ còn ngạc nhiên hÆ¡n.Tên gá»i của thứ rau dại ấy chÃnh là cây sam.
Ảnh internet |
Rau sam  thÆ°á»ng má»c thà nh bụi, có mà u xanh thẫm hoặc ngá»c bÃch, thÆ°á»ng sá»'ng ven ao há»", bá» Ä'ất hoặc các dá»'c Ä'áâ¦Rau sam có vá» Ä'ặc trÆ°ng, thanh và hÆ¡i chua. Dù Ä'ược gá»i là rau, nhÆ°ng á» Viá»t Nam, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng chá» coi cây sam nhÆ° là cây dại và chá» dùng nhÆ° má»t loại rau Än lá rất hạn chế, tháºm chà Ỡnhiá»u nÆ¡i còn dùng là m thức Än cho bò. NhÆ°ng chúng ta nà o có biết, cả thế giá»i Ä'ang ngà y Ä'êm sÄn lùng loà i rau dại nà y vì những lợi Ãch y há»c kỳ diá»u của nó.
NgÆ°á»i Trung Hoa xÆ°a gá»i rau sam là "rau trÆ°á»ng thá»". Theo nghiên cứu của các nhà khoa há»c Mỹ và Ãc, trong rau sam có chứa nhiá»u axÃt béo omega-3 hÆ¡n các loại rau Än lá khác. Nó là má»t trong sá»' rất Ãt các loà i cây có chứa EPA omega-3 chuá»i dà i, có tác dụng rất tá»'t trong viá»c ngÄn ngừa bá»nh tim mạch và tÄng cÆ°á»ng sức miá» n dá»ch của cÆ¡ thá».
Äây cÅ©ng là loại rau chứa nhiá»u loại vitamin (chủ yếu là vitamin A, C và má»t sá»' vitamin B cùng các carotenoit), cÅ©ng nhÆ° các chất khoáng dinh dưỡng nhÆ° magiê, canxi, kali và sắt.Rau sam còn có hai loại betalain ancaloit, là các betacyanin mà u Ä'á» (trong thân cây mà u há»"ng/Ä'á») và các betaxanthin mà u và ng (trong các hoa và những phần mà u và ng của lá). Cả hai loại ancaloit nà y Ä'á»u là các chất chá»'ng ôxi hóa tiá»m nÄng và ngÆ°á»i ta cÅ©ng phát hiá»n ra các tÃnh chất chá»'ng Ä'á»t biến gen trong các nghiên cứu á» phòng thà nghiá»m.